Gospoda Glembajevi
drama Miroslava Krleže

Gospoda Glembajevi

Krležina drama, kako je opšte poznato, nastala je kao omaž „Dubrovačkoj triologiji“ Iva Vojnovića i dramama Ibzena i Strindberga. „Gospoda Glembajevi“ prevazilaze svoje pretke i uzore. U angažmanu, u dijalozima, u briljatno napisanim karakterima i stilskim nijansama jedinstvenim u evropskoj dramskoj književnosti. Porodični ciklus pretvara se u krvavi cirkus, sa tragičnim, dokumentarnim, grotesknim i duhovitim partijama.
Drama „Gospoda Glembajevi“, u kojoj se uspon i propast jedne zagrebačke, trgovačke obitelji može čitati kao kriza i rasulo jedne države ogrezle u kriminalu, laži, zločinu, licemjerstvu, primitivizmu...
„Gospoda Glembajevi“ na Velikoj sceni Crnogorskog narodnog pozorišta su ogledalo, razbijeno ogledalo, savremenih porodičnih, socijalnih, političkih i kulturnih prilika u Crnoj Gori.

Božo Koprivica

Miroslav Krleža (1893–1981) je bio jedan od najvažnijih književnika, esejista i intelektualaca 20. vijeka na prostoru bivše Jugoslavije. Njegovo stvaralaštvo obuhvata romane, pripovijetke, drame, poeziju, eseje i dnevnike, a tematski se bavio društvenim, političkim i filozofskim pitanjima.
Krleža je rođen 7. jula 1893. godine u Zagrebu, tada dijelu Austro-Ugarske Monarhije. Odrastao je u građanskoj porodici, a školovanje je započeo u vojnoj kadetskoj školi u Pečuju, a kasnije nastavio u vojnoj akademiji Ludoviceum u Budimpešti. Međutim, napustio je vojnu karijeru zbog neslaganja s austrougarskim militarizmom i autoritarnošću.
Tokom Prvog svjetskog rata bio je u sukobu sa tadašnjim režimom i razvio je ljevičarske političke stavove. Nakon rata posvetio se književnom radu i intelektualnom angažmanu. Bio je osnivač i urednik nekoliko časopisa i književnih publikacija, među kojima je i časopis Plamen.
Krleža je bio član Jugoslovenske akademije nauka i umjetnosti (danas HAZU) i aktivno je učestvovao u kulturnom i političkom životu Jugoslavije, iako je često bio u sukobu sa vlastima zbog svoje nezavisne misli.
Njegov književni opus karakteriše kritika društvenih nepravdi, analiza klasnih sukoba i duboko istraživanje ljudske prirode. Najpoznatija djela uključuju: romane: Povratak Filipa Latinovića (1932), Na rubu pameti (1938), Banket u Blitvi (1938–1962), drame: Gospoda Glembajevi (1929), U agoniji (1928), Leda (1930), zbirku pjesama Balade Petrice Kerempuha (1936)… Njegovi eseji i dnevnici, objavljeni posthumno, svjedoče o njegovim razmišljanjima o književnosti, politici i društvu.
Miroslav Krleža ostavio je neizbrisiv trag u književnosti i kulturi regiona. Njegov intelektualni i umjetnički rad i dalje je predmet brojnih studija. U Zagrebu se nalazi Memorijalni prostor Miroslava i Bele Krleže, posvećen njemu i njegovoj supruzi Beli, koja je takođe bila značajna kulturna ličnost.
Preminuo je 29. decembra 1981. godine u Zagrebu.